Muismat

Onderaan deze pagina staat een alfabetisch overzicht van vernederlandste werkwoorden, meestal afkomstig uit het Engels.

Uit andere talen, 't kofschip zegt t

Op de pagina over 't kofschip vertellen we al dat veel werkwoorden die van het Engels (of Frans) afstammen, in het Nederlands gewoon meedoen met de kofschipregel:

• rippen (hij ript) - ripte - geript
• checken (hij checkt) - checkte - gecheckt
• playbacken (hij playbackt) - playbackte - geplaybackt
• rebooten (hij reboot) - rebootte - gereboot
• tanken (hij tankt) - tankte - getankt
• zippen (hij zipt) - zipte - gezipt

Bij sj- tsj- en x-klanken krijgen de verleden tijd en het voltooid deelwoord een t:

• brunchen (hij bruncht) - brunchte - gebruncht
• coachen (hij coacht) - coachte - gecoacht
• crashen (hij crasht) - crashte - gecrasht
• douchen (hij doucht) - douchte - gedoucht
• faxen (hij faxt) - faxte - gefaxt
• finishen (hij finisht) - finishte - gefinisht
• matchen (hij matcht) - matchte - gematcht
• mixen (hij mixt) - mixte - gemixt
• pushen (hij pusht) - pushte - gepusht
• speechen (hij speecht) - speechte - gespeecht

Uit het Engels, 't kofschip zegt d

Werkwoorden die niet voldoen aan bovenstaande kofschipvoorwaarde, krijgen een d:

• barbecueën (hij barbecuet) - barbecuede - gebarbecued
• debuggen (hij debugt) - debugde - gedebugd
• downloaden (hij downloadt) - downloadde - gedownload
• grillen (hij grilt) - grilde - gegrild
• hobbyen (hij hobbyt) - hobbyde - gehobbyd
• hockeyen (hij hockeyt) - hockeyde - gehockeyd
• inzoomen (hij zoomt in) - inzoomde - ingezoomd
• mailen (hij mailt) - mailde - gemaild
• plannen (hij plant) - plande - gepland
• rugbyen (hij rugbyt) - rugbyde - gerugbyd
• rummyen (hij rummyt) - rummyde - gerummyd
• scannen (hij scant) - scande - gescand
• screenen (hij screent) - screende - gescreend
• showen (hij showt) - showde - geshowd
• sprayen (hij sprayt) - sprayde - gesprayd
• taxiën (hij taxiet) - taxiede - getaxied
• uploaden (hij uploadt) - uploadde - geüpload
• volleyballen (hij volleybalt) - volleybalde - gevolleybald
• zoomen (hij zoomt) - zoomde - gezoomd

Soms zijn d en t allebei mogelijk:

Sommige vernederlandste werkwoorden kun je op verschillende manieren uitspreken, bijvoorbeeld:

• leasen (liesen) - leasete - geleaset
  leasen (liezen) - leasede - geleased
• browsen (brousen) - browsete - gebrowset
  browsen (brouzen) - browsede - gebrowsed
• bridgen (bridsjen) - bridgete - gebridget
  bridgen (bridzjen) - bridgede - gebridged

Uit het Engels, dubbele medeklinker wordt enkele

Werkwoorden die in het Engels op twee gelijke medeklinkers eindigen, hebben in het Nederlands bijna altijd een ik-vorm met één eindmedeklinker en dat blijft dan zo in de verleden tijd en bij het voltooid deelwoord:

• scrollen (Engels: to scroll) - ik scrol - scrolde - heb gescrold
• grillen (Engels: to grill) - ik gril - grilde - heb gegrild
• stressen (Engels: to stress) - ik stres - streste - heb gestrest
• yellen (Engels: to yell) - ik yel - yelde - heb geyeld

Als een zelfstandig naamwoord met twee gelijke eindmedeklinkers is overgenomen uit het Engels, blijft die dubbele medeklinker wel behouden: de grill, de stress, de yell.

Uit het Engels, ik-vorm (tegenwoordige tijd) eindigt op e, 't kofschip kijkt naar vorige letter

De Engelse uitgang 'ed' verdwijnt in het Nederlands zo vaak mogelijk. Je schrijft 'gematcht' (niet: gematched) en 'gemaild' (niet: gemailed).

Soms is voor de uitspraak een e in het woord onmisbaar. De kofschipregel kijkt dan naar de letter die vóór die e staat, omdat de keuze tussen 'de' en 'te' samenhangt met de voorafgaande medeklinker in de uitspraak. Bij stemloze medeklinkers (t, k, f, s, ch, p en allerlei sisklanken) krijgt de verleden tijd 'te', bij de andere medeklinkers is het 'de':

• deleten (hij deletet) - deletete - gedeletet
• faken (hij faket) - fakete - gefaket
• freelancen (hij freelancet) - freelancete - gefreelancet
• linedancen (hij linedancet) - linedancete - gelinedancet
• mountainbiken (hij mountainbiket) - mountainbikete - gemountainbiket
• racen (hij racet) - racete - geracet
• tapen (hij tapet) - tapete - getapet
• updaten (hij updatet) - updatete - geüpdatet
  
• managen (hij managet) - managede - gemanaged
• restylen (hij restylet) - restylede - gerestyled
• saven (hij savet) - savede - gesaved
• timen (hij timet) - timede - getimed
• uitfaden (hij fadet uit) - uitfadede - uitgefaded
• upgraden (hij upgradet) - upgradede - geüpgraded
  

Uit het Engels, niet vernederlandst: geen kofschip

Als het woord helemaal Engels gebleven is, blijft ook de uitgang 'ed'. Bijvoorbeeld:

• Hij praat heel relaxed.
• Deze applicatie is webbased.
• De hotelkamer is airconditioned.

Maar zodra je het woord vernederlandst, verdwijnt de uitgang 'ed':

• Ik heb heerlijk gerelaxt.
• Hij is een heel relaxte leraar.
  (hier gedraagt 'relaxed' zich als 'fijn - fijne' en 'bijdehand - bijdehante')

Meer over deze kwestie op de website van Onze Taal.

Alfabetisch overzicht

Op verzoek volgt hier een groot aantal vernederlandste werkwoorden in alfabetische volgorde:

• airbrushen (hij airbrusht) - airbrushte - geairbrusht
• appen (hij appt) - appte - geappt
  De dubbele p blijft, zodat duidelijk is dat je niet 'ik ap', maar 'ik ep' uitspreekt.
• back-uppen (hij back-upt) - back-upte - geback-upt
• barbecueën (hij barbecuet) - barbecuede - gebarbecued
• blowen (hij blowt) - blowde - geblowd
• bowlen (hij bowlt) - bowlde - gebowld
• brunchen (hij bruncht) - brunchte - gebruncht
• cancelen (hij cancelt) - cancelde - gecanceld
• carpoolen (hij carpoolt) - carpoolde - gecarpoold
• chatten (hij chat) - chatte - gechat
• checken (hij checkt) - checkte - gecheckt
• claimen (hij claimt) - claimde - geclaimd
• coachen (hij coacht) - coachte - gecoacht
• crashen (hij crasht) - crashte - gecrasht
• daten (hij datet) - datete - gedatet
• debuggen (hij debugt) - debugde - gedebugd
• deleten (hij deletet) - deletete - gedeletet
• douchen (hij doucht) - douchte - gedoucht
• downloaden (hij downloadt) - downloadde - gedownload
• droppen (hij dropt) - dropte - gedropt
• drummen (hij drumt) - drumde - gedrumd
• dumpen (hij dumpt) - dumpte - gedumpt
• e-mailen (hij e-mailt) - e-mailde - ge-e-maild
• faken (hij faket) - fakete - gefaket
• faxen (hij faxt) - faxte - gefaxt
• finishen (hij finisht) - finishte - gefinisht
• fonduen (hij fonduut) - fondude - gefonduud (uit het Frans)
• freelancen (hij freelancet) - freelancete - gefreelancet
• grillen (hij grilt) - grilde - gegrild
• googelen (hij googelt) - googelde - gegoogeld (op internet opzoeken)
• grillen (hij grilt) - grilde - gegrild
• hacken (hij hackt) - hackte - gehackt
• impeachen (hij impeacht) - impeachte - geïmpeacht (afzetten met impeachmentprocedure)
• inchecken (hij checkt in) - incheckte / checkte in - ingecheckt
• inloggen (hij logt in) - inlogde / logde in - ingelogd
• inzoomen (hij zoomt in) - inzoomde / zoomde in - ingezoomd
• liken (hij liket) - likete - geliket
• linedancen (hij linedancet) - linedancete - gelinedancet
• lunchen (hij luncht) - lunchte - geluncht
• lynchen (hij lyncht) - lynchte - gelyncht
• mailen (hij mailt) - mailde - gemaild
• managen (hij managet) - managede - gemanaged
• matchen (hij matcht) - matchte - gematcht
• mixen (hij mixt) - mixte - gemixt
• monitoren (hij monitort) - monitorde - gemonitord
• muten (hij mutet) - mutete - gemutet
• patchen (hij patcht) - patchte - gepatcht
• picknicken (hij picknickt) - picknickte - gepicknickt
• pingen (hij pingt) - pingde - gepingd
• plannen (hij plant) - plande - gepland
• playbacken (hij playbackt) - playbackte - geplaybackt
• printen - printte - geprint
  3d-printen - 3d-printte - ge-3d-print
• pushen (hij pusht) - pushte - gepusht
• racen (hij racet) - racete - geracet
• rebooten (hij reboot) - rebootte - gereboot
• relaxen (hij relaxt) - relaxte - gerelaxt
• restylen (hij restylet) - restylede - gerestyled
• rippen (hij ript) - ripte - geript
• saven (hij savet) - savede - gesaved
• scannen (hij scant) - scande - gescand
• scrabbelen (hij scrabbelt) - scrabbelde - gescrabbeld
• screenen (hij screent) - screende - gescreend
• scrollen (hij scrolt) - scrolde - gescrold
• showen (hij showt) - showde - geshowd
• skaten (hij skatet) - skatete - geskatet
• skimmen (hij skimt) - skimde - geskimd
• skypen (hij skypet) - skypete - geskypet
• snacken (hij snackt) - snackte - gesnackt
• speechen (hij speecht) - speechte - gespeecht
• stressen (hij strest) - streste - gestrest
• surfen (hij surft) - surfte - gesurft
• tanken (hij tankt) - tankte - getankt
• tapen (hij tapet) - tapete - getapet
• taxiën (hij taxiet) - taxiede - getaxied
• timen (hij timet) - timede - getimed
• tipp-exen (hij tipp-ext) - tipp-exte - getipp-ext
• typen (hij typt) - typte - getypt
• uitchecken (hij checkt uit) - uitcheckte / checkte uit - uitgecheckt
• uitfaden (hij fadet uit) - uitfadede / fadede uit - uitgefaded
• updaten (hij updatet) - updatete - geüpdatet
• upgraden (hij upgradet) - upgradede - geüpgraded
• uploaden (hij uploadt) - uploadde - geüpload
• volleyballen (hij volleybalt) - volleybalde - gevolleybald
• wordfeuden (hij wordfeudt) - wordfeudde - gewordfeud
• whatsappen (hij whatsappt) - whatsappte - gewhatsappt
  De dubbele p blijft, zodat duidelijk is dat je niet 'ap', maar 'ep' uitspreekt.
• yellen (hij yelt) - yelde - geyeld
• zippen (hij zipt) - zipte - gezipt
• zoomen (hij zoomt) - zoomde - gezoomd

Voor nog meer voorbeelden: zie http://www.onzetaal.nl/taaladvies/advies/engelse-werkwoorden

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Gebruik het hele voltooid deelwoord en plak daar een e achter als dat voor de verbuiging nodig is:

• een gefaxt document - het gefaxte document
• een ge-e-maild bericht - het ge-e-mailde bericht
• een geüpdatet programma - het geüpdatete programma
• een geüpgraded systeem - het geüpgradede systeem

 

 

 

Beter Spellen heeft muismatten met het thema vernederlandste werkwoorden:




Leg je spiekbrief onder je muis.

Of geef er een cadeau aan iemand die een spellinghulp kan gebruiken.
Meer informatie en bestelformulier.