Geocaching

Deze pagina gaat over een speciaal soort bijvoeglijke naamwoorden. We houden bij Beter Spellen niet zo van vaktermen, maar nu moet het even. Een bijvoeglijk naamwoord staat vaak vóór een zelfstandig naamwoord (een de-woord of het-woord) en vertelt iets meer over dat woord. Bijvoorbeeld:

• een leuk feest
• het leuke feest
• de blauwe muts
• het grote gevaar

Deze gewone bijvoeglijke naamwoorden krijgen vaak een e aan het eind, zoals je in de voorbeelden hierboven kunt zien. Hoe dat werkt, wordt uitgelegd op de pagina zwart of zwarte.

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Als een bijvoeglijk naamwoord iets vertelt over het materiaal waarvan iets gemaakt is, wordt het een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord genoemd.

Deze eindigen bijna altijd op en:

• de houten deur (de deur is van hout gemaakt)
• de ijzeren lepel (lepel van ijzer)
• de katoenen jurk (jurk van katoen)
• de loden pijp (pijp van lood)
• de emaillen pan (pan van email, geëmailleerde pan)
• het wollen tapijt (tapijt van wol)
• het papieren behang (behang van papier)
• het chromen fornuis (fornuis van chroom)
• het strooien hoedje (hoedje van stro)
• een betonnen gebouw (gebouw van beton)
• een granieten vloer (vloer van graniet)
• een bonten jas (jas van bont)
• een pluchen konijn (konijn van pluche)
• een zijden blouse (blouse van zijde)

Je kunt met een eenvoudig trucje zien of je te maken hebt met een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord:

• Gewoon bijvoeglijk naamwoord:
  de oude ring - de ring is oud
• Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord:
  de gouden ring - de ring is van goud.
  Als je in de omgedraaide constructie 'van' kunt invoegen, heb je te maken met een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord.

Bijzondere gevallen

Bij de volgende (stoffelijk) bijvoeglijke naamwoorden wordt en vaak weggelaten:

• een rubberen handschoen
  ook goed: een rubber handschoen
• een kunststoffen deur
  meestal: een kunststof deur
• een badstoffen handdoek
  meestal: een badstof handdoek
• een messingen naamplaatje
  meestal: een messing naamplaatje
• een mohairen vest
  meestal: een mohair vest
• een gouden horloge
  soms: een goud horloge (mag ook volgens Van Dale)
• een jaden armband
  soms: een jade armband (mag ook volgens Van Dale)
• een marsepeinen varken
  soms: een marsepein varken (mag ook volgens Van Dale)
• een chocoladen paashaasje
  soms: een chocolade paashaasje (mag ook volgens Van Dale)

Sommige stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden krijgen geen en. Het zijn vooral woorden die uit een andere taal zijn overgenomen en woorden voor relatief nieuwe stoffen:

• een acryl kledingstuk
• een aluminium velg
• een bamboe hutje
• een canvas schoen
• een corduroy broek
• een fleece vest
• een linnen tas (van linnen, dus geen extra en)
• een nylon tent
• een plastic kinderservies
• een platina album
• een polyester zwembad
• een rotan bankje
• een suède pantoffel
• een velours gordijn

Er zijn enkele stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden die zich gedragen als een gewoon bijvoeglijk naamwoord:

• een neteldoeks jurkje (gemaakt van neteldoek)
  een neteldoekse jurk
• een duffels jasje (gemaakt van duffel: een stof uit Duffel)
  een duffelse jas